تیم دانش و فناوری پارس دان
گرانترین جایزه علمی ۲۰۱۷ به چه کسانی رسید؟
مجله همشهری دانستنیها – فاطمه عرفانی: برخی روزنامه نگاران، «بریک ثرو» را «اسکار دنیای علم» معرفی کرده اند؛ قیمتی ترین جایزه علمی دنیا که بزرگان سیلیکون ولی آن را پایه گذاری کرده اند. این جایزه به تاثیرگذارترین دستاوردهای علمی سال در سه زمینه فیزیک بنیادی، علوم زیستی و ریاضیات تعلق می گیرد. از سال ۲۰۱۲ (۱۳۹۱) تا الان و طی شش دوره اعطای جایزه بریک ثرو، در مجموع حدود ۲۰۰میلیون دلار به برندگان آن اهدا شده است. به گفته «مارک زاکربرگ» (Mark Zuckerberg)، یکی از بنیانگذاران این جایزه؛
«بریک ثرو به این منظور طراحی شده است تا موفقیت های فیزیکدانان، ریاضیدانان و دانشمندانی را جشن بگیریم که نبوغشان به ما کمک می کند تا دنیایمان را بهتر بشناسیم و پیشرفت هایشان آینده ما را شکل می دهد.» او می گوید: «دنیا به تشویق دستاوردهای الهام بخش آن ها نیاز دارد؛ به این که هر از گاهی یادآوری شود که ما در مسیری درست و استوار در راه پیشرفت و ساخت آینده ای بهتر برای تک تک آدم ها در حرکت هستیم؛ حتی اگر گاهی آنچه احساس می کنیم، خلاف این باشد.»
علوم زیستی
امسال در بخش علوم زیستی پنج جایزه سه میلیون دلاری اهدا شد. این جوایز به دانشمندانی تعلق گرفت که تحقیقات آن ها منجر به فهم بهتر فرایندهای زیستی و توسعه حیات بشری شده است.
«جوان چوری»، «موسسه مطالعات زیستی سالک» و «موسسه پزشکی هوارد هیوز»
دان دبلیو. کلیولند، «موسسه تحقیقات سرطان لودویگ»، دانشگاه کالیفرنیا، سن دیه گو
جایزه سه میلیون دلاری بریک ثرو به این دلیل به این محقق اعطا شده است که توانسته عامل بیماری زای مولکولی نوعی از ALS- که ارثی است- را کشف کند. این دانشمند علوم زیستی تا به حال اکتشافات فراوانی درباره بیماری های مربوط به مغز و سیستم عصبی- از ALS گرفته تا آلزایمر و هانتینگتون- داشته و توانسته درمان های تجربی موثری را برای آن ها ارائه دهد. او اولین کسی بود که پروتیین تاو (tau protein) را شناسایی کرد و معتقد است که این پروتیین یکی از اصلی ترین عوامل ایجاد آلزایمر است. این پژوهشگر روی درمان هایی براساس خاموش کردن ژن ها (gene-silencing therapies) و طراحی داروهای DNA (DNA drugs) کار می کند. امسال ۴۰۰ کودک مبتلا به اتروفی عضلانی نخاعی (spinal muscular atrophy)- یکی از مهم ترین دلایل مرگ و میر در اطفال- با یکی از داروهای DNA که براساس پژوهش های کلیولند ساخته شده است، درمان شده اند.
کازوتوشی موری: دانشگاه کیوتو
این محقق شرقی، بریک ثروی امسال را برای پیدا کردن توضیحی مناسب درباره چگونگی فرایند پاسخ پروتیین بازشده (unfloded protein response) برده است؛ نوعی فرایند در سیستم کنترل کیفیت سلولی که پروتیین های بازشده عامل بیماری را شناسایی می کند و سلول را هدایت می کند تا در برابر آن اقداماتی اصلاحی انجام دهد. او در حال حاضر مشغول بررسی راه هایی جدید برای حمله به تومورهای سرطانی است تا از طریق قطع فرایندهای زیستی پشتیبان- که این امکان را فراهم می کنند تا سلول های تومور با اکسیژن و مواد غذایی کم هم بتوانند زنده بمانند- آن ها را از بین ببرد.
کیم نیسمیت، دانشگاه آکسفورد
پژوهش های این دانشمند برای شناخت نوعی مکانیسم پیچیده هنگام تقسیم سلولی توانسته جایزه بریک ثروی علوم زیستی ۲۰۱۸ را برای او به ارمغان بیاورد. این مکانیسم در زمان تقسیم سلولی از تفکیک ناموزون و خطرآفرین کروموزوم های تکثیرشده جلوگیری می کند و به این ترتیب جلوی بروز بیماری های ژنتیکی همچون سرطان را می گیرد. درواقع دکتر «نیسمیت» مکانیسمی را کشف کرده است که جلوی گره خوردن و در هم پیچیدگی یک DNA دو متری را طی فرایند تقسیم سلولی می گیرد. او درحال کوهنوردی بود که ناگهان توانست این معما را حل کند. درواقع تصور کرد که DNA طی فرایند تقسیم و تاشدن و بسته بندی دوباره، از مکانیسمی حلقوی- سلولی شبیه طناب و حلقه های کوهنوردی استفاده می کند.
او همچنین فهمید که هرکدام از این حلقه ها درواقع به صورت ساختار قفل و کلید هستند، به شکلی که هر کدام از ژن های موجود در زنجیره ژنی، تنها در جفت مخصوص به خودشان می توانند قرار بگیرند؛ درست مانند کلیدی که تنها در قفل خودش می چرخد و به بقیه قفل ها نمی خورد. حالا اگر در این میان یکی از این حلقه ها مشکل داشته باشد، می تواند باعث بروز بیماری های ژنتیکی شود. پژوهش های این محقق می تواند دری باشد به سوی اصلاح این حلقه های معیوب و ریشه کنی بیماری ها از طریق ویرایش ژنتیکی.
پیتر والتر، دانشگاه کالیفرنیا، سانفرانسیسکو و موسسه پزشکی هوارد هیوز
زمینه تحقیقاتی این محقق هم مانند پژوهشگر ژاپنی، کازوتوشی موری، روی پاسخ پروتیین های بازشده و چگونگی فرایند آن متمرکز بوده است. این بیوشیمیست آلمانی- آمریکایی و متخصص مکانیسم های کنترل کیفیت در سلول های زنده، در حال حاضر روی نوعی مولکول شگفت انگیز کار می کند که در تحقیقات اولیه روی موش های با آسیب مغزی، به طور چشمگیری باعث بهبود عملکرد مغز و بازگشت حافظه آن ها شده است. حالا او به دنبال راهی است تا با استفاده از این دارو در انسان ها، اثرات مخرب آسیب های مغزی و بیماری هایی چون پارکینسون، آلزایمر و ALS را درمان کند.
علوم ریاضیات
این جایزه به بهترین ریاضیدانان جهان تعلق می گیرد؛ آن ها که در پیشرفت های اساسی این علم نقش دارند. جایزه سه میلیون دلاری بریک ثرو ریاضیات امسال، به طور مشترک به دو دانشمند متولد انگلیس تعلق گرفت:
کریستوفر هیکن (Christopher Hacon) از دانشگاه یوتا
جیمز مک کرنان (James McKernan) از دانشگاه کالیفرنیا، سن دیه گو
این دو محقق، در پیشرفت شاخه ای از ریاضیات به نام هندسه جبری بای رشنال (birational algebraic geometry) نقشی مهم داشته اند. در این بخش از هندسه مباحثی مطرح می شود که به طراحی اشیاء انتزاعی با بیش از هزار بعد روی سطوحی با ابعاد پایین تر می پردازد (حتما در کلاس های نقاشی با تکنیک های طراحی سه بعدی در دو بعد آشنا شده اید. برای این کار باید طوری خطوط را بکشید که انگار خط های موازی در نقطه ای در انتهای تصویر همگرا می شوند).
درواقع «هیکن» ریاضیدان و «مک کرنان» فیزیکدان، توانسته اند حدسی قدیمی را درباره تعداد جواب های چندجمله ای ها اثبات کنند. با چندجمله ای های ساده مانند ۱=۶+۵X+X2 همه آشنا هستند. اما چندجمله ای هایی که هیکن و مک کرنان با آن ها سر و کار دارند، از هر درجه ای می توانند باشند. این دو نفر نشان دادند همه چند جمله ای ها- هر قدر هم که پیچیده باشند- در نهایت تعداد محدودی جواب دارند. این استدلال می تواند به دانشمندان در درک ابعاد بالاتر کمک کند.
فیزیک بنیادی
این
جایزه به تحقیقاتی تعلق می گیرد که نگاهی ژرف به عمیق ترین سوالات درباره
عالم هستی دارند. جایزه سه میلیون دلاری این بخش، امسال به گروه بیست و هفت
نفره «WMAP» (کاوشگر ناهمسانگردی ریزموج ویلکینسون) تعلق گرفت. این گروه
توانسته اند با دنبال کردن پس تاب های ضعیف تابش بیگ بنگ، نقشه های دقیقی
از جهان اولیه را ترسیم کنند. این نقشه ها به ما کمک می کنند تا اطلاعات
کامل تری درباره چگونگی تکامل عالم و تغییراتی که منجر به شکل گیری کهکشان
ها شده است، به دست بیاوریم.
پژوهشگران WMAP
گروهی از اختر فیزیکدانان همکار ناسا هستند که طی سال های ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۰
(۱۳۸۰ تا ۱۳۸۹) توانستند تلسکوپی فضایی بسازند و از اولین نورهای جهان- که
مربوط به لحظاتی پس از مهبانگ در ۱۳۳۷۵ میلیارد سال قبل است- نقشه برداری
کنند. حالا با استفاده از نقشه های آن ها ما می دانیم که جهان همچنان در
حال انبساط است، بیشتر آن از «ماده و انرژی تاریک» درست شده و تنها ۴.۶
درصد آن از ماده معمولی تشکیل شده است.
برندگان جایزه فیزیک بنیادی، از چپ به راست: نورمن جاروسیک، لیما پیج، دیوید اسپرگل، چارلز بنت و گری هینشاو
گرانترین جایزه علمی ۲۰۱۷ به چه کسانی رسید؟
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر