تیم سلامت و پزشکی پارس دان
چگونه با سیگار خداحافظی کنیم؟
هنگامی‌که سیگار می‌کشید، فقط در چند ثانیه مولکول‌های نیکوتین به مغز شما می‌رسند.
نیکوتین به گیرنده‌هایی خاص روی سلول‌های مغزی متصل می‌شود و به‌دنبال این اتصال، مقدار زیادی از یک ناقل عصبی به نام دوپامین در مغزتان آزاد می‌شود و احساس لذت و خوشی در شما ایجاد خواهد کرد. نیکوتین به‌جز دوپامین باعث آزاد شدن ناقل‌های عصبی دیگری هم در مغز می‌شود، ازجمله مواد شیمیایی که اصطلاحا به آنها «ترکیبات شبه‌افیونی درون‌زا» می‌گویند. آزاد شدن این مواد طبیعی در مغز باعث می‌شود فرد احساس راحتی و خوشی کند و احساسات منفی‌اش مهار شود.
هنگامی‌که سیگار کشیدن را ترک می‌کنید، در نبود نیکوتین، گیرنده‌های آن دیگر در سلول‌های مغزی شما فعال نمی‌شوند و به‌این‌ترتیب ناقل عصبی دوپامین که احساس لذت در شما ایجاد می‌کرد، به میزان قبلی که به آن عادت داشتید، آزاد نمی‌شود، درنتیجه احساس افسردگی و تنش می‌کنید یا به‌اصطلاح دچار علائم ترک می‌شوید.
درمان‌های جایگزینی نیکوتین
اگر معتاد به سیگار هستید و قصد دارید سیگار را ترک کنید، باید برنامه منظمی را دنبال کنید که شامل روش‌های رفتاری و نیز درمان‌های جایگزینی نیکوتین و درمان‌های دارویی است. در ادامه به چگونگی استفاده از درمان‌های جایگزینی نیکوتین می‌پردازیم. درمان جایگزینی نیکوتین درواقع شامل تجویز دوزهای کم‌نیکوتین از طریق فراورده‌های گوناگون در طول دوره ترک است. به‌این‌ترتیب شما سایر سموم دود سیگار را دریافت نمی‌کنید.
هدف از این درمان این است که به‌تدریج میل به نیکوتین را از دست بدهید و علائم ترک سیگار در شما مهار شود. این درمان جایگزینی نیکوتین معمولا برای سیگاری‌هایی تجویز می‌شود که به میزان متوسط تا شدید سیگار می‌کشند؛ یعنی افرادی که میزان مصرف سیگارشان بیش از ۱۵ نخ در روز است. بررسی‌ها نشان می‌دهند اگر از همان روز اول ترکتان فراورده‌های جایگزینی نیکوتین را به‌درستی استفاده کنید، احتمال اینکه به‌طور دائم سیگار را ترک کنید، ۱۰ برابر می‌شود.
البته هر چه تعداد نخ سیگاری که در روز می‌کشید، بیشتر باشد و نیکوتین بیشتری از این راه وارد بدنتان کنید، ابتدای دوره ترک به میزان بالاتری از فراورده‌های جایگزینی نیکوتین نیاز دارید. توجه داشته باشید درمان جایگزینی نیکوتین بخشی از برنامه کلی ترک سیگار شماست و همراه کردن آن با سایر روش‌ها تاثیربخشی آن را بیشتر می‌کند. نکته مهم دیگر این است که هنگام مصرف جایگزین‌های نیکوتین دیگر نباید سیگار بکشید، در غیر این صورت نیکوتین سیگار هم به نیکوتین دریافتی‌تان از فراورده‌های جایگزین اضافه می‌شود و ممکن است دچار مسمومیت با نیکوتین شوید.
نگرانی دیگر افراد سیگاری چاق شدن پس از ترک سیگار است. تا هنگامی‌که فراورده‌های جایگزین نیکوتین را مصرف می‌کنید، دچار اضافه‌وزن نمی‌شوید، اما پس از کنار گذاشتن نهایی این فراورده‌ها در انتهای دوره ترک ممکن است اضافه‌وزن پیدا کنید.
ابتدای دوره ترک برحسب تعداد نخ سیگاری که می‌کشید، میزان نیکوتین دریافتی روزانه‌تان محاسبه می‌شود و مقدار معادل آن از این فراورده‌های جایگزین استفاده می‌کنید. بعد به‌تدریج میزان مصرف این فراورده‌ها را کاهش می‌دهید تا هنگامی‌که دوره ترکتان تمام شود و دیگر میلی به مصرف نیکوتین نداشته باشید.
فراورده‌های جایگزین نیکوتین
فراورده‌های جایگزینی نیکوتین به اشکال گوناگون در دسترس هستند؛ آدامس، شکل استنشاقی، قرص مکیدنی، افشانه بینی و برچسب پوستی. انواع فراورده‌ها در صورت مصرف مناسب موثر هستند، اما استفاده از آدامس یا برچسب پوستی نیکوتین‌دار آسان‌تر است و معمولا افراد با دقت بیشتری از آنها استفاده می‌کنند.
۱. برچسب پوستی نیکوتین‌دار: شیوه کلی استفاده از انواع این برچسب‌های پوستی مشابه است. هرروز یک برچسب روی پوست قرار دهید و بعد از ۲۴ ساعت آن را تعویض کنید. برای اینکه از تحریک شدن پوست جلوگیری کنید، برچسب‌ها را در قسمت‌های بی‌موی پوست در نقاط متفاوت در بالای مچ و پایین گردن قرار دهید. اگر کمتر از ۱۰ نخ سیگار در روز می‌کشید، باید از برچسب‌های دارای دوز پایین‌تر نیکوتین مثلا برچسب ۱۴ میلی‌گرمی استفاده کنید.
۲. آدامس و قرص مکیدنی نیکوتین‌دار: این آدامس‌ها و قرص‌های مکیدنی را می‌توانید بدون نسخه از داروخانه بخرید. برای برخی افراد استفاده از آدامس یا قرص‌های مکیدنی مناسب‌تر است چراکه با این روش بهتر می‌توانند دوز مصرفی نیکوتینشان را کنترل کنند. اگر ترک سیگار را تازه شروع کرده‌اید، هر ساعت ۱ یا ۲ قطعه آدامس بجوید. توجه داشته باشید شمار کلی آدامس مصرفی‌تان در روز نباید به بیش از ۲۰ قطعه برسد. آدامس را باید به آهستگی بجوید تا زمانی که مزه‌ای نعنایی احساس کنید. بعد آدامس را بین لثه و داخل گونه‌تان بگذارید تا نیکوتین آن جذب شود. برنامه کلی این است که پس از ۶ ماه بتوانید مصرف آدامس را هم قطع کنید. اگر قهوه، چای، نوشابه‌های گازدار و نوشابه‌های ترش نوشیده‌اید، ۱۵ دقیقه صبر کنید و بعد آدامستان را بجوید.
۳. نیکوتین استنشاقی: اشکال استنشاقی نیکوتین درواقع همان سیگارهای الکترونیکی است که امروزه رایج شده است. شما کارتریج حاوی مایع نیکوتین‌دار را درون بخش استنشاقی که شبیه یک چوب سیگار پلاستیکی است، می‌گذارید و برای ۲۰ دقیقه به آن پک می‌زنید.
برحسب تعداد نخ سیگاری که قبلا می‌کشیدید، ممکن است تا حداکثر ۱۶ بار در روز از این فراورده استفاده کنید. توجه داشته باشید پس از استنشاق نیکوتین میزان آن در خون پس از ۲۰ دقیقه به حداکثر می‌رسد که تقریبا مشابه سرعت جذب نیکوتین در آدامس و بسیار سریع‌تر از برچسب‌های پوستی است. ۲ تا ۴ ساعت پس از قرار دادن برچسب روی پوست میزان نیکوتین در خون به حداکثر خود می‌رسد. مزیت این شکل استنشاقی این است که میل دهانی سیگاری‌ها را به سیگار کشیدن ارضا می‌کند. اغلب بخار نیکوتینی که استنشاق می‌کنید، وارد دهان شده و جذب می‌شود و به ریه‌ها نمی‌رسد. البته این بخار در برخی از افراد باعث تحریک دهان و گلو و ایجاد سرفه می‌شود.
۴. اسپری بینی نیکوتین‌دار: این اسپری بینی به‌سرعت میزان نیکوتین خون را بالا می‌برد و در ۵ تا ۱۰ دقیقه آن را به حداکثر می‌رساند و میل فرد به سیگار کشیدن را از بین می‌برد.
استفاده از این اسپری ممکن است بینی، چشم و گلوی شما را تحریک کند، اما در اغلب موارد می‌توانید آن را تحمل کنید و این عوارض احتمالی هم معمولا طی مدت کوتاهی برطرف می‌شود.
۳ نکته تکمیل
۱. فراورده‌های جایگزین نیکوتین ممکن است باعث عوارض جانبی مانند سردرد، تهوع و سایر مشکلات گوارشی و نیز بی‌خوابی در چند روز اول شود. این بی‌خوابی که به‌خصوص هنگام استفاده از برچسب پوستی ممکن است بروز کند، معمولا موقت است و خودبه‌خود برطرف می‌شود.
۲. اگر دوزهای بسیار بالای این فراورده‌ها را مصرف کنید، با احتمال بیشتری ممکن است دچار این عوارض جانبی شوید. کاهش دادن دوز مصرفی می‌تواند این عوارض را برطرف کند.
توجه داشته باشید همه فراورده‌های نیکوتین‌دار را از دسترس کودکان، به‌خصوص کودکان کم‌سن، دور نگه‌دارید. نیکوتین یک ماده سمی است و درصورتی‌که کودکتان حتی برای مدتی کوتاه در تماس با این فراورده‌ها قرار گرفت، باید با پزشکتان یا اورژانس تماس بگیرید.
۳. در این مدت باید مراقب بروز هر علامتی در کودک مسموم‌شده ازجمله دل‌آشوبه، تحریک‌شدگی، سردرد، دانه‌های پوستی یا غش کردن باشید.
تیم سلامت و پزشکی پارس دان
چگونه با سیگار خداحافظی کنیم؟
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر