تیم موفقیت پارس دان
بی بیِ عروسک ساز، کارآفرین ۹۰ ساله شد
ماهنامه پیشه و تجارت: شاید قصه بی بی حاضر امیدواری را شنیده باشید. مادربزرگی مهربان که حالا یک جورهایی مادربزرگ بسیاری از شهروندان ایرانی شده است. کسی که با عروسک هایش دل از همه کودکان می برد. او که به همت نوه اش بهمن عباسپور، از سال ۹۲ اقدام به برگزاری نمایشگاه و ارائه عروسک هایش کرده است، حالا می توان او را در زمره یکی از کارآفرینان موفق جا داد؛ چرا که توانسته با فروش عروسک هایش حالا به یک برند فروش عروسک در ایران و حتی در دنیا بدل شود.
حالا همه برای عروسک های بی بی حاضر سر و دست می شکنند و برای عروسک های ساخته نشده هم مشتری وجود دارد. بی بی که حالا کهولت سن دارد، نمی تواند به میزان تقاضا عروسک درست کند؛ اما همه سعی اش را می کند که کسی ناراحت از نمایشگاهش نرود و دعای خیرش را بدرقه راه همه بازدیدکنندگان می کند. مهربانی های بی بی حاضر همه ما را یاد پدربزرگ ها و مادربزرگ های مهربانمان می اندازد که همه مهربانی شان را با آغوش باز نثار ما می کردند و می کنند.
بی بی حاضر امیدواری که متولد نهم مهرماه ۱۳۰۵ شهرستان کازرون استان فارس است، کار بافندگی را در دوران کودکی آموخت. آن طور که خود می گوید، مادر و خاله اش در کودکی به او بافتن عروسک را آموختند و او با داستان هایی که برای او می سراییدند، به عروسک ها جان می داد و در ذهنش دنیای خیالی از آن ها ساخته بود. بدین ترتیب عروسک های بی بی حاضر ریشه در فرهنگ فولکلور مناطق جنوب غربی استان فارس دارد و این چنین به خلق آثاری محبوب می انجامد.
او که دوران جوانی و میان سالی خود را به کار بافندگی گذرانده است، در سن ۴۰ سالگی همسرش را از دست می دهد و تا کهن سالی مجبور به نگهداری از ۴ پسر و یک دخترش می شود. همه دل خوشی بی بی حاضر در این سال ها بافت همین عروسک ها بوده است؛ عروسک هایی که نه برای معیشت که همدم تنهایی های او بوده است. کم کم بچه ها بزرگ می شوند و بی بی روز به روز شکسته تر؛ تا آنکه یک روز دکتر به او می گوید دیگر نمی توانی بافندگی کنی و بافندگی برای چشم هایت همچون زهر است.
در نمایشگاه های بی بی حاضر، همیشه شاهد د استان های عروسک ها در کنار آن ها هستیم و همین سبب جذب مخاطبان می شود. داستان هایی که از دل اساطیر ایران برآمده است و با عروسک های او عجین شده اند. ابتدا نمایشگاه ها صرفا محیطی بود که بی بی با مخاطبانش آشنا شود.
بی بی که چند سالی به دلیل درد زانو زمین گیر می شود، هر روز چشم به راه پسرش در خانه ای در کازرون تنها می ماند و همین مسئله به تنهایی او دامن می زند. پس از آن که دکتر او را از بافتن منع می کند و به دلیل کار پسرش از کازرون به شیراز نقل مکان می کند، روزهای سختی گریبان بی بی را می گیرد و هر روز ساعت های متمادی در خانه، تنهایی به او فشار می آورد و گاهی هم دور از چشم دیگران میل بافتنی را به دست می گیرد و دوباره این عروسک های زیبا را خلق می کند. چند صباحی که می گذرد و نوه اش «بهمن» متوجه تنهایی های او می شود، پیشنهاد برگزاری نمایشگاه را به بی بی می دهد.
نمایشگاه ها بی بی با استقبال خوبی مواجه می شود و همین بی بی را دلگرم می کند؛ اما هیچ کس از دل بی بی خبر ندارد که با خانه نشین شدن دیگر راهی برای ساخت عروسک ها نمی ماند. اما این ها بهانه ای برای بی کار نشستن بی بی نمی شود و آن طور که خود می گوید: «دو پا و چشمم که از کار افتاده بود و اگر دست به کاری نمی زدم، فکر و خیال آسایشم را می ربود.» همین شد که بی بی دست به خلاقیت زد و از تکه پارچه های اضافه خیاطی شروع به ساخت عروسک های پارچه ای کرد که دیگر همچون بافتنی چشم هایش را درگیر نمی کرد و آن قدر خسته نمی شد.
عروسک های پارچه ای آن قدر جذاب می شود که کار بی بی در نمایشگاه های تهران می گیرد. پسر کوچک بی بی با آنکه کارش در شیراز است در روزهای نمایشگاه هر روز با پرواز خود را به بی بی می رساند و او را در نمایشگاه ها همراهمی می کند.
بی بی در مورد شخصیت های عروسک هایش می گوید: «بر اساس داستان هایی که از دوران کودکی به یاد دارم، شخصیت هایی را در ذهنم دارم که این عروسک ها را از روی آن شخصیت ها می سازم. گاهی پسرم به شوخی عروسک هایم را مسخره می کند و به آن ها می گوید زشت؛ که من دیگر ساخت آن عروسک را ادامه نمی دهم. اما اگر عروسکی از دید او زیبا باشد و من را تشویق کند، باز هم مثل آن را می سازم.»
بی بی برای پرکردن داخل پارچه ها از برنج استفاده می کند و برای استخوان بندی آن ها از چوب بهره می برد و اجزای صورت عروسک ها نیز از بریده پارچه ها تهیه می شود. او حتی بافت های قدیمی را باز کرده و از کاموای آن ها به صورت کلاژ در عروسک ها بهره می برد. بهمن عباسپور که نوه دختری بی بی حاضر است، در نمایشگاه های مختلف او را همراهی می کند و داستان های عروسک ها را به نقل از بی بی برای حضار با آب و تاب تعریف می کند.
بی بی حاضر که چند سالی است مهمان نمایشگاه های تهران است، حالا از سوی بسیاری از مردم شناخته شده است و حتی برخی توریست ها برای دیدن آثار او به نمایشگاه ها می آیند. بعد از چند نمایشگاه به پیشنهاد بهمن، بی بی تصمیم می گیرد عروسک هایش را به فروش بگذارد. آن روز بی بی به نوه اش می گوید: «اصلا کسی برای این تکه پارچه ها پول می دهد؟» و نگران است که کسی بری خرید عروسک هایش پیش قدم نشود و فقط آبرویش برود. اما در اولین نمایشگاه، استقبال خوبی از فروش عروسک های می شود و مردم با اشتیاق به خرید آن ها روی می آورند. حالا که چند نمایشگاه از آثار بی بی می گذرد، نگران است که عروسک هایش تمام شود و برای خودش دیگر همدمی نماند.
بی بی که به عروسک هایش عشق می ورزد، در مورد آن ها می گوید: «من تکتک آن ها را دوست دارم و همه آن ها مثل بچه هایم هستند. همه را به دعای خیر بدرقه خانه مردم می کنم و برای سلامتی عروسک ها و افراد آن خانواده دعا می کنم.» وقتی از بی بی در مورد قیمت عروسک ها سوال می کنیم خجالت می کشد و با شرم می گوید: «شاید این قیمت ها که من برای عروسک ها گذاشتم زیاد باشد و به قیمتشان نمی ارزد.»
او می گوید: «رویم نمی شود به مردم قیمت بگویم و از روی آن ها خجالت می کشم.» قیمت عروسک های بی بی از ۱۰ هزار تومان شروع می شود و در نهایت با چند ده هزار تومان می توان گران ترین و پرزحمت ترینشان را خرید. هر چند که بی بی برای ساخت این عروسک ها از الگوی یکسان استفاده می کند اما هیچ یک از عروسک ها، حتی آن ها که یک شخصیت دارند، شبیه هم نیستند و همین، کار او را متمایز می کند.
بی بی که از سال ۹۲ به عضویت انجمن هنرمندان خودآموخته ایران درآمده است، به طور ذاتی رنگ ها را می شناسد و به گفته خودش «پارچه های رنگی و گل گلی برای شخصیت های سنگین تر به کار می رود.»
هرچند که بیشتر این عروسک ها زا قصه های بی بی گرفته شده اند اما بی بی با تماشای تلویزیون از شخصیت های جدید و حتی شخصیت های جدی تلویزیون برای ایجاد شخصیت های جدید الهام می گیرد. به طور مثال در میان عروسک های بی بی می توان شخصیت های کارتون شکرستان و حتی شخصیتی همچون باب راس را دید که اتفاقا توجه عمده بازدیدکنندگان نمایشگاه را نیز به خود جلب می کند. به گفته بهمن عباسپور: «بی بی نگاه خلاقانه ای به همه چیز دارد و برای خلق شخصیت هایش از آموخته های خود و همچنین الهام از رنگ ها، اشخاص و پدیده های محیط بهره می برد.»
حالا بی بی یک بازار خوب عروسک در ایران دارد و همه تمایل به خرید عروسک های او دارند. آن طور که بهمن عباسپور می گوید، در نمایشگاه های بی بی تقریبا همه عروسک ها به فروش می رود و حتی گاهی از ترس تمام شدن عروسک، فروش را قطع می کنند. حالا دیگر تنها خریداران ایرانی به دنبال عروسک ها نیستند و گاهی توریست هایی که از نمایشگاه ها بازدید می کنند هم برای خرید عروسک اقدام می کنند. آن طور که عباسپور می گوید: «استقبال از نمایشگاه خوب است و مردم همه به بی بی لطف دارند و با مهربانی با او برخورد می کنند.»
اما بی بی به دلیل کهولت سن توان تولید این همه تقاضا برای عروسک هایش را ندارد و جنبه فروش، صرفا برای مهربانی به مردم است. حالا گروهی در شیراز در حال مستندسازی آثار بی بی هستند و داستان های او و عروسک ها را گردآوری می کنند و قرار است کتابی با نام خود بی بی با آثار او منتشر و ماندگار شود.
این داستان مادری است که با دنبال کردن عشق خود توانسته است کار خود را به مردم معرفی کند. هر چند که هدف او کارآفرینی و موفقیت اقتصادی نبوده، اما حالا عشق او به جایی رسیده که می تواند منبع درآمدی برای خود و خانواده اش باشد. حالا کار به جایی رسیده که به گفته عباسپور: «هنوز عروسک تکمیل نشده و چشم و دهان ندارد، مردم برای پیش خریدش از همدیگر سبقت می گیرند.»
تیم موفقیت پارس دان
بی بیِ عروسک ساز، کارآفرین ۹۰ ساله شد
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر