تیم موفقیت پارس دان
فقر خلاقیت در صنعت بسته‌بندی نوشیدنی ایران
ماهنامه آینده روشن – خبرنگار سیران سعدی: بسته بندی صنعت نوشیدنی در ایران نه خلاقانه است و نه همه نیازهای صنعت نوشیدنی ایران را برآورده می کند؛ به جز چند برند معروف که بسته بندی های استانداردی دارند، وضعیت شرکت های دیگر چندان مناسب نیست. علیرضا خدمتی، کارشناس صنعت نوشیدنی، با برشمردن این موارد می گوید بسته بندی پت یا پلاستیک از معضلات بسته بندی نوشیدنی در ایران است.
این کارشناس صنعت نوشیدنی از مزایا و معایب هر یک از انواع بسته بدنی نوشیدنی در ایران هم می گوید. خدمتی کارشناس شیمی دارد و حدود هفت سال در زمینه طراحی فرمولاسیون نوشیدنی در شرکت های مختلف فعالیت کرده است. گفت و گوی ما را با این کارشناس صنعت نوشیدنی بخوانید.
بسته بندی پت یا پلاستیک
به نظر شما صنعت بسته بندی نوشیدنی در ایران چه نواقصی دارد؟
یکی از مشکلات در صنعت بسته بندی نوشیدنی ایران ارجحیت داشتن بسته بندی پت یا پلاستیکی است. دلایل اصلی استفاده از این نوع بسته بندی قیمت ارزان، حجم کمتر، حمل و نقل راحت و سبک بودن آن است. پت بسته بندی مناسبی برای نوشیدنی نیست؛ البته بسته بندی پت در محصولاتی مانند نوشابه، به دلیل اینکه سرد پر می شود و در موقع بسته بندی حرارت نمی بیند، تا حدی بهتر است، اما در نوشیدنی هایی مانند آبمیوه و ماءالشعیر از این نوع بسته بندی مناسب نیست؛ چون با فرایند حرارتی تولید می شوند. در این فرایند میکروب ها با حرارت از میان می روند.
بسته بندی پت در صنعت نوشیدنی ایران غالب است؛ کافی است به یک فروشگاه مواد غذایی بروید و تعداد زیاد نوشیدنی با بسته بندی پت را مشاهده کنید. مشکلات این نوع بسته بندی زیاد است که در ادامه به آن بیشتر اشاره می کنم. در کشور ما علاوه بر پت از چند نوع بسته بندی دیگر، از جمله تتراپک هم استفاده می شود. بسته بندی تتراپک چند لایه است و از یک تا دو لایه نایلون، یک لایه آلومینیوم، و یک لایه کارتن تشکیل می شود. تتراپک بسیار سالم و به لحاظ محیط زیستی کم ضرر است؛
البته این نوع بسته بندی در ایران تولید نمی شود؛ یعنی کارخانه تولید آن در ایران نیست و از خارج کشور وارد می شود. بسته بندی شرکت هایی مانند سان استار و سن ایچ و تک دانه تتراپک است و ارز بسیاری برای واردات این بسته بندی هزینه می شود؛ این موضوع یکی از نواقص صنعت بسته بندی نوشیدنی کشور است و خوب است که مسئولان صنعت کشور فکری به حال این وضعیت کنند و دست کم یک کارخانه تولید این نوع بسته بندی را در کشور راه اندازی کنند.
بسته بندی تتراپک
جدا از بحث پت که به آن اشاره کردید، به نظرتان بهترین بسته بندی از میان بسته بندی های فلزی و شیشه ای و حتی پت کدام است؟
شیشه بهترین نوع بسته بندی است. یکی از دلایل آن سلامتی است؛ شیشه با هیچ ماده شیمیایی واکنش نشان نمی دهد؛ ضمن اینکه هرگونه مشکل میکروبی با شست و شو از میان می رود. البته بسته بندی شیشه ای مشکلاتی مانند سنگین بودن و احتمال شکستن هم دارد؛ ضمن اینکه در بسته بندی شیشه ای ضایعات هم بسیار است و گران ترین نوع بسته بندی در ایران از لحاظ تولید داخلی است. به هر حال، این نوع بسته بندی سالم ترین و شکیل ترین نوع بسته بندی به شمار می رود و قابلیت بازیافت هم دارد.
البته پت هم قابلیت بازیافت دارد، اما نمی توان در صنایع غذایی از آن استفاده کرد. تولیدکنندگان صنعت نوشیدنی به دلیل سبک بودن و قیمت پایین بسته بندی پت سراغ آن می روند. بسته بندی فلزی هم که رایج ترین نوع بسته بندی در صنعت نوشیدنی جهان است، در مقایسه با پت، مزیت هایی دارد؛ اما به نظر من، در مقایسه با شیشه، ضریب سلامت کمتری دارد. در بسته بندی قوطی های فلزی مشکل دهانه وجود دارد؛ یعنی محتویات قوطی به راحتی از آن خارج نمی شود.
در نوشیدنی هایی مانند رانی که تکه های میوه در آن وجود دارد این مشکل بیشتر دیده می شود. یکی دیگر از مشکلات این نوع بسته بندی این است که درِ آن یک بار باز می شود و محتویات آن را نمی توان نگهداری کرد. این را هم نباید فراموش کنیم که هر یک از این نوع بسته بندی ها برای نوعی از محصول مناسب است؛ برای مثال شیشه برای نوشیدنی های ورزشی مناسب نیست، زیرا ممکن است در هنگام ورزش کردن ضربه بخورد و بشکند.
در بازار ایران انتخاب نوع بسته بندی بر فروش نوشیدنی ها چه تاثیری می گذارد؟
تجربه من می گوید که بسته بندی در فروش نوشیدنی بسیار تاثیرگذار است و حتی در بعضی مواقع آن قدر که بسته بندی در فروش محصول مهم است، خود محصول مهم نیست. قبل از هر چیز، این بسته بندی است که مشتریان را از محتویات نوشیدنی مطلع می کند و به آن ها درباره محصول دیدگاه می دهد؛ این دیدگاه بسیار مهم است. بسته بندی باید به گونه ای باشد که مشتری را کنجکاو کند. درواقع، اولین شانس برای موفقیت در جذب سریع مشتری در صنعت نوشیدنی نوعی بسته بندی است. امروزه دغدغه همه شرکت های تولیدکننده نوشیدنی این است که با بسته بندی شکیل و طراحی مناسب مشتری را مجذوب محصول خود کنند.
بعضی از شرکت های بزرگ نوشیدنی در ایران به این موضوع توجه وِیژه ای دارند و برای آن هزینه بسیاری هم می کنند؛ برای مثال، حتما می دانید یکی از مشکلات استفاده از بسته بندی تتراپک این است که ریختن آن در لیوان سخت است و همه محتویات آن خالی نمی شود؛ اگر دقت کنید، در بعضی محصولات این مشکل به وضوح دیده می شود. یکی از شرکت ها به شکلی بسیار عالی از عهده این مشکل برآمده است؛ او تتراپک را با پت ترکیب کرده است؛ یعنی برای دهانه قوطی از پت استفاده کرده است و برای بسته بندی از تتراپک؛ دهانه قوطی های آن به گونه ای است که انگار نوشیدنی از درِ پت یا شیشه ریخته می شود. معتقدم بسته بندی نوشیدنی مشخصه ای کلیدی در فروش آن است و این مشخصه آن قدر اهمیت دارد که باید برای آن هزینه کرد.
آیا به نسبت آنچه اکنون در جهان وجود دارد، بسته بندی نوشیدنی در ایران خلاقانه است؟ یعنی کارهای متمایزی در آن دیده می شود که حتی قابلیت الگوبرداری جهانی داشته باشد؟
بسته بندی نوشیدنی در ایران شاید چاپ و برچسب مناسبی داشته باشد، اما از نظر خلاقیت، به این معنا که مثلا متناسب با نوع نوشیدنی طراحی شود یا بتواند چیزی بیش از بسته بندی قبلی به مشتری بدهد، به هیچ عنوان خلاقانه نیست. نهایت خلاقیت در بسته بندی نوشیدنی در ایران نوع پوشش و طراحی آن است؛ بنابراین بسته بندی نوشیدنی در ایران به لحاظ خلاقیت و کیفیت با دنیا خیلی فاصله دارد؛
آیا خبر دارید که مواد اولیه برای انواع بسته بندی نوشیدنی در ایران چگونه تامین می شود. مثلا وارداتی است یا در داخل کشور وجود دارد؟
در بسته بندی شیشه همه مواد آن داخلی است و چندین مجموعه بزرگ این کار را انجام می دهند. در بسته بندی فلزی هم تنها دو کارخانه در ایران برای تولید آن وجود دارد که در شش ماهه اول سال که اوج کاری است نمی توانند حتی یک سوم بازار ایران را هم تامین کنند؛ بنابراین از آلمان و مالزی و ترکیه بطری فلزی وارد می شود. البته این دو کارخانه هم ماده اولیه بسته بندی فلز را از خارج وارد می کنند. همچنین بخش عمده بسته بندی تتراپک از فرانسه وارد ایران می شود و بعضی از شرکت ها هم از چین وارد می کنند. پت هم کاملا داخلی است. این نکته مهم را هم اضافه کنم که بست بندی وارداتی شرکت های نوشیدنی داخلی از استانداردهای اروپایی برخوردار است.
تیم موفقیت پارس دان
فقر خلاقیت در صنعت بسته‌بندی نوشیدنی ایران
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر